ATA­TÜRK NA­SIL Kİ­TAP OKUR­DU

Ata­türk ki­tap okur­ken...

Cum­hu­ri­ye­t’­in ku­ru­cu ide­olo­ji­si­nin ki­ta­ba na­sıl bak­tı­ğı­nı, mem­le­ke­tin dört bir ya­nı­na kü­tüp­ha­ne­ler kur­du­ğu­nu sa­nı­rım yaz­ma­ma ge­rek yok.

Ge­çen gün ev­de mi­sa­fir­le­ri­miz­le soh­bet eder­ken ko­nu “na­sıl ki­tap oku­du­ğu­mu­za­” gel­di. Ya­ni; okur­ken ki­tap­la­rı çi­zer mi­si­niz; say­fa­la­rı­na not alır mı­sı­nız ve­ya say­fa­la­rı­nın kö­şe­le­ri­ni bü­ker mi­si­niz?

Ata­tür­k’­ten ör­nek ver­dim:

Ata­türk ki­tap okur­ken, ya­za­rın dü­şün­ce­si­ne ka­tıl­dı­ğı cüm­le­le­rin, pa­rag­raf­la­rın al­tı­nı kır­mı­zı ka­lem­le; ka­tıl­ma­dı­ğı bö­lüm­le­ri ise ma­vi ka­lem­le çiz­di.

Önem­li bul­du­ğu pa­rag­ra­fın ya­nı­na “x­x” önem­li; “xx­x” çok önem­li ve “mü­h” mü­him an­la­mı­na ge­len işa­ret­ler koy­du.

Oku­du­ğu say­fa­la­rın üs­tü­ne kur­şun ka­lem­le not­lar yaz­dı.

Ge­nel­lik­le ki­tap­la­rı ma­sa ba­şın­da oku­du. Ya­nın­da par­ça par­ça kes­tir­di­ği tül­bent bu­lun­dur­du; çok oku­mak­tan göz­le­ri ya­şar­dı­ğın­da bun­lar­la ku­ru­la­dı. İki gün ara­lık­sız oku­du­ğu ol­du. Be­ğen­me­di­ği ki­tap­lar için, “bo­şu­na za­man tü­ket­mi­şi­m” de­di.

Ne­re­ye se­ya­hat et­se, boş cep­ha­ne san­dık­la­rı içi­ne koy­du­ğu ki­tap­la­rıy­la git­ti. “Sa­vaş bit­ti şim­di cep­ha­ne san­dık­la­rın­da­ki ki­tap­lar­la mü­ca­de­le ede­ce­ğiz. Bu da kül­tür-sa­nat sa­va­şı­mı­z” de­di.

Cep­he­de ça­dı­rın­da ki­tap oku­yan bi­rin­den bah­se­di­yo­ruz...

Bü­yük öğ­ren­me aç­lı­ğı var­dı. Fran­sız­ca ki­tap­la­ra me­rak­lıy­dı.

En son oku­du­ğu ki­tap­lar Türk ta­ri­hi ve Türk­çe­’ye ait ça­lış­ma­lar­dı. 1233 ta­rih ki­ta­bı oku­du. Ya­ban­cı ta­rih­çi­ler­den İn­gi­liz Sos­ya­list H.G. Well­s’­i be­ğe­nir­di. Kü­tüp­ha­ne gö­rev­li­si Nu­ri Ulu­su­’ya gö­re Karl Mark­s’­ı da oku­du. Özel Ka­le­mi Züh­ti Ula­y’­dan, sos­ya­list Max Be­er’­in “Sos­ya­lizm ve Sos­yal Mü­ca­de­le­le­rin Ta­ri­hi­” ki­ta­bı­nı çe­vir­me­si­ni is­te­di. Her dü­şün­ce­ye açık­tı.

On­lar ede­bi­yat-sa­na­tı se­ven ku­şak­tı.

Ata­türk, 388 ede­bi­yat ve 212 gü­zel sa­nat­lar ki­ta­bı oku­du.

Arap­ça kö­ken­li ke­li­me­le­re kar­şı müt­hiş aler­ji­si var­dı. Bu­gün çe­şit­li spe­kü­las­yon­lar ya­pıl­sa da din ko­nu­sun­da 161 ki­tap oku­du.

Çok zen­gin bir kü­tüp­ha­ne ku­ran Ata­türk, ya­şa­mı bo­yun­ca 4 bin 289 ki­tap oku­du.

Kuş­ku­suz...

Ya­şa­mı bo­yun­ca bir elin par­ma­ğı­nı bi­le geç­me­ye­cek ka­dar ki­tap oku­yan­lar Kü­tüp­ha­ne­ler Haf­ta­sı­’nın an­la­mı­nı kav­ra­ya­maz­lar...